Zrównoważone uelastycznienie godzin pracy
W 2010 r. przy współpracy z Déhora firma Audi Brussel wprowadziła innowacyjny i elastyczny system godzin pracy, który był odpowiedzą na niestabilność systemu produkcji. Cykl życia pojazdu ma swoje dobre i złe strony. Od czasu wprowadzenia programu „plus-minus conto” (tj. systemu elastycznego obliczania średniego tygodniowego obciążenia przy założeniu, że cykl rozwoju i produkcji pojazdu trwa kilka lat) nie zmarnowanego nawet jednego dnia produkcji. Co więcej, program plus-minus conto stał się istotnym elementem nowego projektu ustawy ministra Peetersa.
Belgijski oddział firmy, otwierając ponownie placówkę w 2007 roku, szukał rozwiązania dla kwestii gwarancji zatrudnienia. Jednocześnie pojawiła się potrzeba zredukowania kosztów o 20%. W tej sytuacji zwrócono się o pomoc do Déhora.
Przy takim projekcie trzeba zacząć od podstaw: jak zbudowany jest proces produkcyjny i kiedy dochodzi do największych wahań? Im łatwiej jest to przewidzieć, tym skuteczniej można zareagować na zachodzące zmiany korzystając z różnych form uelastycznienia zatrudnienia. W tym przypadku rozwiązaniem okazał się system plus-minus. Co prawda podobny system został już wdrożony w pewniej niemieckiej grupie przedsiębiorstw, wymagał on odpowiedniego dostosowania do specyfiki belgijskiego rynku.
Lepsze podejście do kwestii wahań w zapotrzebowaniu na pracę
Kierownictwo Audi zamierzało powiązać czas trwania programu plus-minus conto z cyklem życia nowego modelu pojazdu, który miał się rozpocząć w 2010 roku. Okres próbny w ramach rocznego systemu czasu pracy wynosi zazwyczaj jeden rok. Jednak średni czas pracy w Audi Brussels oblicza się według okresu sześcioletniego.
W czasie trwania okresu próbnego zatrudnieni pracują jeden dzień więcej lub mniej w tygodniu w zależności od wymogów produkcyjnych. Na przykład w tygodniach o mniejszym natężeniu produkcji pracownicy pracują tylko cztery dni w tygodniu. Z drugiej strony ci sami pracownicy będą pracować przez sześć dni (w tym w niedziele) w tygodniu podczas większego obciążenia. W rezultacie średni tygodniowy czas pracy powinien zgadzać się z wymiarem czasu pracy określonym w umowie.
Erik Prieels, Dyrektor Personalny w Audi Brussels:
„Największą trudnością było znalezienie takiego rozwiązania, które umożliwi przyspieszenie produkcji w czasie, gdy jest to potrzebne. Dlatego właśnie wprowadziliśmy godzinowy system czasu pracy. Dodatkowe dni lub godziny, które musimy przepracować, mogą nam zagwarantować dochód w tych okresach w ciągu roku, kiedy pracy jest mniej”.
Flexible and Feasible Work 2017
W ten projekt zaangażowany był także ustawodawca. Prawo zostało zmienione w 2006 r. specjalnie na potrzeby przemysłu motoryzacyjnego, przy czym efektywność projektu miała zostać oceniona w późniejszym czasie. Zgłoszony w 2017 r. projekt ustawy „Flexible and Feasible Work” pozwolił na szerokie wprowadzenie tej metody planowania pracy w innych branżach. Déhora i Audi Brussel są autorami jednego z istotnych elementów tego systemu.
„Bardzo mnie cieszy, że nowy program zakłada wdrożenie systemu plus-minus conto w innych sektorach rynku! To inspirujące, że Audi będzie dla innych firm wzorem w zakresie stosowania elastycznych rozwiązań kadrowych. W tym sensie być może mieliśmy także wpływ na wydarzenia na arenie politycznej. To ma dla nas duże znaczenie”.
Ta koncepcja doskonale nadaje się do zastosowania w innych sektorach. Jednak nie wystarczy po prostu powielić systemu, ponieważ branża motoryzacyjna to nie sektor spożywczy czy transportowy. System wymaga innego podejścia w zależności od sektora rynku. Dotyczy to także specyficznych problemów, które są charakterystyczne dla danej branży i które trzeba będzie rozwiązać w toku wdrożenia.
Wyciągnięte wnioski: plus-minus conto 2.0
Jesteśmy obecnie na końcowym etapie pierwszego cyklu. Wraz z Déhora przedstawiciele Audi pracują obecnie nad wersją 2.0 systemu plus-minus conto. Cała koncepcja systemu plus-minus conto została opracowana w celu osiągnięcia ogólnego wzrostu elastyczności. W okresach mniejszego zapotrzebowania na produkcję potrzebne będzie zmniejszenie wykorzystania zasobów ludzkich – i na odwrót. Ale ogólna elastyczność oznacza także, że nie zawsze przykłada się dostateczną wagę do oczekiwań pracowników.
„Już na pierwszym etapie zaczęliśmy myśleć o wersji 2.0 systemu plus minus conto. Elastyczność dla firmy jest niezbędna, ale potrzebują jej także pracownicy. Dzięki nowemu systemowi dążymy do osiągnięcia idealnej harmonii pomiędzy elastycznością zbiorową, a indywidualną”.
Jednak Audi Brussel i Déhora stawiają poprzeczkę jeszcze wyżej. Aktualnie badają sposoby rozszerzenia systemu w taki sposób, aby można go było stosować przez cały okres kariery zawodowej pracownika. Gdyby to się udało, praca sprzyjałaby życiu prywatnemu, a nie stanowiła dla niego przeszkody. Taka sytuacja przynosiłaby korzyści na każdym etapie kariery.
Luk Berlanger, szef Déhora Belgium:
„Pracować więcej w młodym wieku, a mniej po urodzeniu dziecka? Tak powinno być. Jedynym warunkiem jest stworzenie zdrowej równowagi pomiędzy interesami pracodawcy i pracowników”.