W listopadzie 2022 roku firma OpenAI udostępniła swój flagowy produkt, ChatGPT, „za darmo”. To przełomowe narzędzie, będące pierwszym zastosowaniem na szeroką skalę tzw. dużych modeli językowych, zyskało milion użytkowników w zaledwie 5 dni. To imponujące tempo zdaje się nawet przewyższać możliwości najbardziej ambitnych startupów.
Wzrost liczby użytkowników szedł w parze z narastającymi obawami, brakiem zrozumienia i fascynacją. Jak to często bywa, przepowiednie o tym, że „roboty kradną nam pracę” czy „to już nasz koniec”, okazały się niespełnione. Wydaje się, że posiadamy zdolność do szybkiego dostosowywania się do zmian, zwłaszcza tych technologicznych, które ułatwiają i automatyzują nasze życie. Po kilkunastu miesiącach widać wyraźnie, że modele językowe, takie jak ChatGPT, są powszechnie wykorzystywane. Uczymy się także odróżniać treści generowane przez sztuczną inteligencję od tych stworzonych przez ludzi. Mimo że będzie to coraz trudniejsze, a modele językowe, takie jak ChatGPT, cały czas się (samo?)udoskonalają, nie ma racjonalnych podstaw, by sądzić, że „roboty znowu kradną nam pracę”.
Rozważając rozwój technologii, warto skupić się nie tylko na samej technologii, ale przede wszystkim na nas, jako pracownikach, i zastanowić się, jak nie zostać w tyle, gdy świat pędzi naprzód. Jakie są zatem kluczowe kompetencje przyszłości? Szukając odpowiedzi na to pytanie, możemy natrafić na ciekawy, a jednocześnie przerażający fakt: do 2025 roku maszyny będą spędzać tyle samo czasu w pracy, co ludzie.
Myśląc o kompetencjach przyszłości, warto zastanowić się nad tym, jakie czynniki, poza rozwojem sztucznej inteligencji, wpływają na nasze środowiska pracy i biznesy. Na pierwszym miejscu wymienia się zmiany klimatu, które już mają znaczący wpływ na zakłócenie łańcucha dostaw, powodują nowe i intensyfikujące się migracje, a także mogą prowadzić do przerw w dostawach prądu. Dodatkowo, wspomniany wcześniej postęp technologiczny wymusza na pracodawcach konieczność przekwalifikowania pracowników i zmianę modeli biznesowych. Trendy gospodarcze, takie jak trwająca walka między Chinami a USA o zmianę światowej architektury gospodarczej, również należy wymienić jako ważny czynnik wpływający na nasze funkcjonowanie. Jeśli dodamy do tego niepewność i starzejące się społeczeństwa, to otrzymamy pełniejszy obraz skali i złożoności wyzwań, z którymi muszą się zmierzyć zarówno pracodawcy, jak i pracownicy.
Według raportu World Economic Forum (WEF), od teraz do 2027 roku firmy przewidują, że aż 44% kluczowych umiejętności pracowników będzie wymagało zmian. Wynika to z faktu, że technologia rozwija się szybciej, niż przedsiębiorstwa są w stanie opracować i wdrożyć swoje programy szkoleniowe. Co ciekawe, według tego samego raportu WEF, kompetencje kognitywne zajmują najwyższe miejsca na liście tych uważanych za najważniejsze dla pracowników w najbliższej przyszłości. Spośród nich warto wymienić przede wszystkim: analityczne myślenie, krytyczne myślenie. Na znaczeniu zyskują również odporność, elastyczność i zwinność, ciekawość oraz zdolność do uczenia się przez całe życie, a także empatia. Ponadto prognozuje się, że analityczne myślenie zyska na znaczeniu w najbliższych latach, wzrastając o 72% w ciągu najbliższych pięciu lat.
Poza tym, że musimy nadążać za zmianami i wyposażać pracowników w wiedzę oraz umacniać kluczowe kompetencje, musimy również uwzględniać fakt, że rynek pracy obecnie przechodzi proces zmian. Pojawiają się nowe, wcześniej nieznane zawody. Na przykład, specjalista ds. cyberbezpieczeństwa etycznego, którego zadaniem jest zapewnianie zgodności działań z wartościami etycznymi w obszarze cyberbezpieczeństwa. Albo analityk ds. zrównoważonego rozwoju, który ocenia wpływ działań organizacji na środowisko i społeczeństwo, proponując strategie poprawy. Ciekawym zawodem jest także doradca ds. higieny cyfrowej, zapewniający pomoc pracownikom w utrzymaniu równowagi między pracą a zdrowym stylem życia w erze cyfrowej. I wiele więcej.
Te trendy wzmagają presję również na działy HR w firmach. Ciekawe, jak będziemy nazywać działy HR za 10, 15 lat? Przede wszystkim HR musi zacząć proaktywnie identyfikować zawody przyszłości i być zdolnym do przewidywania trendów rynkowych oraz zrozumienia, jakie kompetencje będą istotne w przyszłości. To wymusza konieczność dostosowania procesów rekrutacyjnych, aby efektywnie identyfikować talenty posiadające unikalne umiejętności i doświadczenia. Dodatkowo, HR musi być liderem w procesie zarządzania zmianą, wspierając pracowników w przystosowaniu się do nowych realiów i wartości związanych z nowymi profesjami, oraz nawiązywać lub zrewidować współpracę z uczelniami i innymi instytucjami edukacyjnymi w celu dostosowania oferty edukacyjnej do potrzeb przyszłego rynku pracy.
W obliczu dynamicznych zmian technologicznych, społecznych i ekonomicznych, kluczowe kompetencje przyszłości stawiają przed nami wyzwania, ale także otwierają nowe możliwości. Pracownicy muszą rozwijać umiejętności kognitywne, być elastycznymi i odpornymi na zmiany, a także posiąść empatię i zdolność do ciągłego uczenia się. Firmy z kolei, zwłaszcza działy HR, muszą być proaktywne w identyfikowaniu trendów rynkowych, dostosowywać się do nowych zawodów i wspierać pracowników w procesie adaptacji.
Zobacz także
Elastyczne planowanie czasu pracy jako kluczowe narzędzie optymalizacji procesów produkcyjnych
Czas jest szczególnym zjawiskiem. Nasze życie, prywatne i zawodowe, wyznaczane jest wskazaniami zegarka, a obdarowani jesteśmy czasem, patrząc w krótkiej…
Dbanie o pracownika się opłaca
Dołączenie 15 lat temu do Unii Europejskiej (UE) okazało się być przełomowym momentem dla gospodarki naszego kraju. Jeśli weźmie się…
Znaczenie elastyczności czasu pracy w zarządzaniu
Elastyczność czasu pracy Czas jest dla współczesnych społeczeństw wartością o szczególnym znaczeniu, a poczucie jego braku coraz bardziej powszechne. W…